Jak rozliczyć podatek VAT w jednostkach samorządu terytorialnego?

Czy istnieje możliwość odliczenia VAT przez jednostki samorządu terytorialnego?

Możliwość odliczenia VAT przez jednostki samorządu terytorialnego pozwala tym jednostkom na znaczące oszczędności finansowe. Obowiązujące prawo podatkowe umożliwia odliczenie podatku VAT naliczonego na podstawie artykułu 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT). Zgodnie z tymi przepisami nabywane towary i usługi wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT umożliwiają jego odliczenie przez jednostki samorządu terytorialnego, a tym samym uprawniają do obniżenia podatku VAT należnego. Jest on kalkulowany z tytułu sprzedaży. Obniżenie obejmuje kwotę podatku VAT naliczonego, czyli tego, który jest zapłacony w cenie nabywanych towarów i usług. W takim rozumieniu jednostka samorządu terytorialnego może skorzystać z prawa do odliczenia VAT. Aby to nastąpiło, muszą zostać spełnione następujące warunki:

•  jednostka samorządu terytorialnego musi zostać uznana za podatnika VAT;
• towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek jest naliczany, muszą być wykorzystywane przez jednostkę samorządu terytorialnego, przynajmniej w części bądź w całości, do czynności opodatkowanych.

 

Ustawa o VAT a prawo do odliczenia tego podatku naliczonego z tytułu inwestycji realizowanych przez JST

Jednostki samorządu terytorialnego funkcjonujący jako podatnicy VAT podlegają szczególnym regulacjom. Z przepisów ustawy o VAT wynika, że jednostka samorządu terytorialnego działająca jako organ władzy publicznej nie jest uznawana za podatnika VAT. Niemniej jednak, mając na uwadze artykuł 15 ust. 6 ustawy o VAT, w przypadku zawarcia przez jednostkę umowy cywilnoprawnej – na przykład dzierżawy, umowy najmu, umowy na dostawę między innymi mediów, może ona występować w charakterze podatnika VAT. W rezultacie uzyskiwane przez samorządy przychody z tytułu zawartych umów cywilnoprawnych co do zasady powinny podlegać reżimowi ustawy o VAT. W takich przypadkach mogą być opodatkowane właściwymi stawkami podatku VAT bądź też podlegać zwolnieniu z VAT. 

Zobacz również: Podatek ryczałtowy – dla kogo zryczałtowany podatek dochodowy?

Samorządy będące podatnikami VAT mają prawo do odliczenia tego podatku naliczonego z tytułu realizowanych inwestycji, między innymi budowy obiektów, jak również z tytułu wydatków poniesionych na bieżącą działalność. Jedynym warunkiem, który musi zostać w tym przypadku spełniony, aby mogło zaistnieć prawo do odliczenia, jest częściowy lub całkowity związek wydatków z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Określenia związku wydatków z czynnościami opodatkowanymi dokonuje się w oparciu o tak zwaną alokację bezpośrednią i pośrednią, ustaloną m.in. w oparciu o współczynnik sprzedaży.

W jakim terminie należy dokonywać odliczenia podatku VAT przez JST?

Odliczenie podatku VAT naliczonego przez JST powinno być co do zasady dokonywane na bieżąco. Oznacza to, że jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek wykazywać podatek VAT naliczony w czasie teraźniejszym. Możliwe jest także wykazywanie podatku VAT naliczonego w późniejszym okresie poprzez złożenie korekty deklaracji VAT, maksymalnie w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego przez JST.

Istnieje także możliwość odliczenia częściowego VAT przez jednostki samorządu terytorialnego. Możliwość taka może wystąpić m.in. w przypadku zmiany przeznaczenia środka trwałego. Może to być między innymi kanalizacja oddana do nieodpłatnego użytkowania, która następnie zostaje odpłatnie wydzierżawiona. Odliczenie podatku VAT przez jednostki samorządu terytorialnego jest w tym przypadku rozłożone w czasie. 

Zobacz również: Jak obliczyć zaliczki na podatek dochodowy – po zmianach

Warto, aby jednostki samorządu terytorialnego samodzielnie ustalały, czy mają prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w głównej mierze mając na uwadze aktualnie obowiązujące przepisy oraz praktykę podatkową, jak również prowadzoną działalność.

Możliwość odliczenia VAT przez jednostki samorządu terytorialnego jest korzystna i wpływa na oszczędności finansowe tego typu placówek. Dlatego też warto wykorzystać przepisy podatkowe w tym zakresie, aby móc uzyskać prawo do całkowitego lub częściowego odliczenia podatku VAT.

https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/centralizacja-podatku-vat-w-jst.html