Około 40 podmiotów prowadzących działalność leczniczą jest prowadzona jako „przedsiębiorstwo w spadku”. Jest to związane ze śmiercią osoby fizycznej prowadzącej taki podmiot i wyznaczeniem zarządcy sukcesyjnego w celu zarzadzania przedsiębiorstwem do momentu ustalenia przez spadkobierców w jaki sposób przedsiębiorstwo powinno dalej funkcjonować.
W zdecydowanej większości przedsiębiorstw z zarządem sukcesyjnym (szczególnie tych nie wymagających koncesji, zezwoleń itp.) kwestia dalszego istnienia przedsiębiorstwa wymaga jedynie decyzji spadkobierców co do tego, kto takie przedsiębiorstwo nabędzie i w jaki sposób. W przypadku podmiotów prowadzących działalność leczniczą w szczególności tych, które mają zawartą umowę z NFZ w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, sytuacja staje się skomplikowana.
Pierwszym problemem, który napotyka zarządca sukcesyjny jest kwestia znalezienia zastępstwa dla zmarłego lekarza. Jest to spory problem szczególnie dla tych osób, które nie są z branży, nie znają środowiska lekarskiego ale również ogromnej konkurencyjności na rynku pracy. Zdarza się, że zmarły lekarz prowadził praktycznie samodzielnie przychodnie a jednocześnie większość deklaracji pacjentów była przypisana do niego.
Drugą najważniejszą sprawą, na którą muszą odpowiedzieć sobie spadkobiercy jest dalsza formuła funkcjonowania przychodni. W przypadku podjęcia decyzji o pozostawieniu przedsiębiorstwa w spadku w rodzinie, są dwie główne możliwości dalszego jego funkcjonowania. Jedną z nich jest założenie przez jednego ze spadkobierców działalności gospodarczej w ramach której będzie on dalej prowadzić przedsiębiorstwo lub otworzenie spółki osobowej lub kapitałowej przez spadkobierców.
Zarówno w jednym jak i drugim przypadku aby kontynuować prowadzenie przedsiębiorstwa w sposób bezkolizyjny dla obecnych pacjentów, konieczne jest uzgodnienie odpowiedniej formuły z NFZ.
Istnieje kilka różnych form dalszego prowadzenia działalności przy zachowaniu tożsamości miejsca, personelu oraz przeniesienia deklaracji przy założeniu ciągłości udzielania świadczeń. Całość procesu warto uzgodnić z odpowiednim oddziałem NFZ co jest rzeczą złożoną biorąc pod uwagę brak wypracowanej do tej pory jednolitej praktyki przez oddziały NFZ oraz to, że dwa lata (w przypadku braku przedłużenia zarządu sukcesyjnego) to krótki okres, który pozwoli przede wszystkim uporać się z bieżącymi problemami przed którymi stoi przychodnia (rekrutacja, bieżąca działalność operacyjna, zapewnienie ciągłości udzielania świadczeń) oraz z wypracowaniem satysfakcjonującego wszystkich spadkobierców rozwiązania.
Przy ustaleniu dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa należy wziąć pod uwagę kwestie podatkowe. Jeśli przedsiębiorstwo zostanie nabyte przez kilku spadkobierców warto rozważyć różne możliwości takie jak spółka osobowa, spółka kapitałowa ale również fundacja rodzinna.
Wszystkie wyżej określone aspekty powinny być rozpatrywane łącznie. Każdy z nich będzie miał wpływ zarówno na sukcesję przedsiębiorstwa jak i na jego dalsze funkcjonowanie w oparciu o dotychczasowy personel i zawarte umowy z NFZ.